Zaburzenia odżywiania, to poważne zaburzenia związane ze skrajnymi emocjami i zachowaniami wobec jedzenia oraz swojej masy ciała. Mają podłoże psychiczne i związane są z niskim poczuciem własnej wartości. Dotyczą zazwyczaj młodych osób, częściej dziewcząt. Pojawiają się w wieku 15―18 lat, jednak coraz częściej choroba rozpoczyna się wcześniej. Nie należy lekceważyć już pierwszych objawów zaburzeń odżywiania, gdyż mogą być groźne dla zdrowia i życia.
Anoreksja (jadłowstręt psychiczny) i bulimia (żarłoczność psychiczna) – to jedne z bardziej podstępnych chorób związanych z odżywianiem, ponieważ nie od razu widać efekty ich działania, a sieją duże zniszczenia w organizmie.
Co to jest anoreksja- Choroba polega na tym, że osoba chora odczuwa silny lęk przed przytyciem i dąży do uzyskania możliwie niskiej wagi. Aby ten cel zrealizować stosuje głodówki, intensywnie ćwiczy, czasem także stosuje środki przeczyszczające. Skutkiem choroby jest znaczna utrata masy ciała, z którą wiążą się dalsze problemy zdrowotne. Anoreksja wyniszcza nie tylko ciało, ale także umysł. Drastyczne odchudzanie się jest najbardziej widocznym, ale najbardziej powierzchownym elementem choroby. Istota anoreksji to próba uzyskania kontroli nad swoim życiem lub ciałem, pole do rywalizacji, pokazanie innym swojej siły i wytrzymałości, manifestacja niezwykle niskiej samooceny, głodówka jest karą za brak doskonałości.
Do symptomów anoreksji należą: widoczna utrata ciężaru ciała, zanik miesiączkowania, uczucie zimna, niewydolność krążenia, niedokrwistość, obniżone ciśnienie krwi, zwolnienie oddechów, zasinienie dłoni i stóp, obrzęki dłoni, stóp i twarzy, meszek na skórze, sucha, łuszcząca się skóra, kruche łamliwe włosy na głowie, wypadanie włosów, trudności z zasypianiem, przesypianie, wzdęcia, zaparcia. Ponadto drażliwość i zmienność nastrojów, spowolnienie psychoruchowe, nieadekwatne postrzeganie kształtu i ciężaru ciała, społeczna izolacja. Nieleczona anoreksja może doprowadzić do osteoporozy, bezpłodności, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci.
Co to jest bulimia- Choroba polega na przyjmowaniu dużej, niekiedy olbrzymiej, ilości pokarmu w krótkim czasie. Napady obżerania mogą występować raz na kilka dni, mogą też być inicjowane kilka razy dziennie. Cechą znamienną bulimii jest stosowanie przez chorego działań przeciwdziałających przytyciu, takich jak: prowokowanie wymiotów, używanie środków przeczyszczających, moczopędnych, intensywne ćwiczenia fizyczne, intensywna dieta lub głodówka między napadami. Osoba dotknięta tą chorobą często zaprzecza, że ma problem, ukrywa swoje postępowanie, kłamie.
Do symptomów bulimii należą: obrażenia na grzbietowych powierzchniach dłoni powstające w wyniku pobudzania wymiotów, erozja szkliwa i przebarwienia towarzyszące próchnicy zębów, nieregularne miesiączkowanie, senność, spowolnienie psychoruchowe, odwodnienie, obrzęki stóp, dłoni, twarzy, powiększenie ślinianek przyusznych, nadżerki w przełyku i żołądku, chrypka, bóle twarzy, dzwonienie w uchu, duże, występujące w krótkim czasie spadki masy ciała. Ponadto izolacja społeczna, znikanie w toalecie po posiłkach, wielogodzinne ćwiczenia fizyczne, sekretne, rytualne zachowania jedzeniowe, przyjmowanie pokarmów ułatwiających wymioty. Nieleczona bulimia może doprowadzić do poważnych zaburzeń metabolicznych, odwodnienia organizmu, niewydolności nerek, skrajnego wyniszczenia organizmu, depresji.
ZACHOWANIA DZIECKA, KTÓRE POWINNY NIEPOKOIĆ RODZICA
•spożywanie zbyt małych ilości pożywienia, odmowa jedzenia, brak zainteresowania jedzeniem, dziecko nie sygnalizuje głodu,
•jedzenie posiłków w porach innych, niż pozostali domownicy, np. bardzo wcześnie ranolub późno wieczorem, unikanie spożywania posiłków w obecności innych osób,
-nadmierna koncentracja na sylwetce, figurze, masie ciała, częste kontrolowanie wagi i mierzenie obwodów np. talii,uda,
•wyrażanie niezadowolenia ze swojej sylwetki, mimo szczupłego wyglądu, uzależnianie samooceny w znacznej mierze od figury i masyciała,
•podejmowanie odchudzania przez dziecko mimo, że jest szczupłe lub kontynuowanie odchudzania mimo
osiągnięcia szczupłej sylwetki,
•sztywne przekonania dotyczące odżywiania np. „tłuszcze są obrzydliwe i szkodliwe”
•drastyczna zmiana sposobu odżywiania, ograniczenie ilości posiłków, unikanie dań dotychczas ulubionych,
głodówki, domaganie się od rodziców wprowadzenia odżywania niskokalorycznego (produkty light, kuchnia
bez użycia tłuszczów),
•bardzo wolne tempo jedzenia, nieestetyczne jedzenie, z wydłubywaniem z niego drobinek tłuszczu, wycieranie
naleśników, placków serwetkami.
•manipulowanie jedzeniem - oszukiwanie, wyrzucanie jedzenia, przekazywanie drugiego śniadania kolegom,
• nadmierna aktywność fizyczna, w celu zmniejszenia masy ciała, znaczne wahania masy ciała w krótkich
okresach czasu,
•prowokowanie wymiotów, nadużywanie środków przeczyszczających,specyfików
• dziecko dotychczas zgodne i pogodne staje się ponure, rozdrażnione, konfliktowe, a nawet agresywne (najczęściej w
sferze odżywiania), ogranicza relacje zrówieśnikami,
•zjadanie zbyt dużych ilości pożywienia, przekraczających ilość zjadaną zwykle brak kontroli nad tym co
i ile się zjada oraz trudności w przerwaniu jedzenia,
•nieregularne miesiączki lub ich zanik u dziewczynek, które wcześniej miesiączkowały regularnie.